Xạ Can – Thảo dược quý

Cây xạ can, còn được gọi là cây rẻ quạt, là một loại thảo dược quý được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền. Nhờ vị đắng, tính hàn, quy vào kinh Can và Phế, xạ can sở hữu nhiều công dụng tuyệt vời trong việc điều trị các bệnh lý khác nhau.

1. Đặc điểm và thành phần của cây xạ can

Tên gọi: Xạ can, rẻ quạt, biển trúc, ô phiến, ô bồ, ô siếp,…
Tên khoa học: Belamcanda chinensis Lem
Đặc điểm: Cây thân cỏ, lá mọc thẳng đứng cao tới 1m, hoa vàng cam, quả hình trứng.
Bộ phận dùng: Thân và rễ
Phân bố: Phổ biến ở các nước châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Việt Nam,…
Thành phần hóa học: Iridin, Irigenin, Belamcanidin, Tectorigenin, Tectoridin,…

2. Tác dụng của cây xạ can

Kháng khuẩn, kháng virus: Hiệu quả trong điều trị nấm da, virus.
Điều hòa nội tiết: Kích thích tuyến nước bọt, hỗ trợ sinh lý nữ.
Giải nhiệt, hạ sốt: Giúp hạ sốt hiệu quả, đặc biệt cho trẻ em.
Kháng viêm: Hỗ trợ giảm viêm, sưng tấy trong các bệnh lý.
Khử đờm: Hỗ trợ điều trị ho có đờm, long đờm hiệu quả.
Chữa các bệnh ngoài da: Ghẻ lở, mụn nhọt, mẩn ngứa.
Hỗ trợ tiêu hóa: Giảm táo bón, đầy bụng, khó tiêu.
Tăng cường hệ miễn dịch: Nâng cao sức đề kháng, chống lại bệnh tật.

3. Cách dùng và liều lượng

Sắc uống: 3 – 6g xạ can mỗi ngày, có thể kết hợp với các vị thuốc khác.
Ngậm: Giã nát 10 – 20g xạ can tươi với muối, ngậm nước cốt.
Dùng ngoài da: Giã nát xạ can tươi đắp lên vết thương, mụn nhọt.

4. Bài thuốc sử dụng xạ can

4.1.Trị ho có đờm:

• Chuẩn bị: 13 củ xạ can, ma hoàng và sinh khương mỗi vị 120g, khoản đông hoa, tế tân, và tử uyển mỗi vị 90g, 7 quả đại táo, nửa lít ngũ vị tử, cùng 1 lượng bán hạ vừa đủ.
• Thực hiện: Cho ma hoàng vào nấu với 2 lít nước rồi vớt bọt, sau đó cho các vị thuốc còn lại vào đun sôi. Chia làm uống 3 lần hết trong ngày, mỗi ngày dùng 1 thang.

4.2. Trị thủy cổ, trướng bụng:

• Dùng xạ can tươi giã lấy nước cốt, rồi uống mỗi ngày 1 chén.

4.3. Trị ghẻ lở: Xạ can, thăng ma, sắc nước uống và đắp bã lên vết thương.
4.4. Trị họng sưng đau: Xạ can, rượu, mật ong.
4.5. Trị vú sưng: Xạ can, mật ong, tán bột đắp lên vùng vú.
4.6. Trị quai bị: Xạ can tươi, sắc uống.
4.7. Trị viêm khớp gối: Xạ can, rượu, ngâm 1 tuần, uống 2 lần mỗi ngày.

Lưu ý:

Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Sử dụng đúng liều lượng, không lạm dụng.
Không dùng cho phụ nữ mang thai, người có thai yếu, tiêu chảy.
Kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học.

5. Kết luận

Xạ can là một vị thuốc quý với nhiều tác dụng chữa bệnh. Tuy nhiên, cần sử dụng đúng cách và liều lượng để đạt hiệu quả và an toàn. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo sức khỏe.

Lưu ý:

Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không thể thay thế cho lời khuyên của bác sĩ.
Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ bài thuốc nào từ xạ can.